7.3   Financiële instrumenten
 

De gemeentelijke beleidsdoelstellingen vragen om substantiële financiële inspanningen. Deels zullen deze financiële inspanningen samengaan met opbrengsten via de grondexploitatie (Ontwikkelingsprojecten). Voor een nieuw woongebied moeten kosten worden gemaakt (verwerving, bouwrijpmaken, aanleg van wegen, groen e.d.), maar daar staan ook opbrengsten tegenover (de verkoop van kavels). Bij andere projecten is alleen sprake van kosten, bijvoorbeeld bij de realisatie van de buitenring (Investeringsprojecten). Investeringsprojecten kunnen noodzakelijk zijn om ontwikkelingsprojecten mogelijk te maken. In die situatie kan een deel van de kosten van een investeringsproject op basis van de Grexwet worden verhaald op dat ontwikkelingsproject (Kostenverhaal).

Voor de totale financiering van het beleid dat de gemeente in deze structuurvisie heeft vastgelegd kunnen in beginsel de volgende mogelijkheden worden ingezet:

  • financiering via een gemeentelijke grond- en/of gebouwenexploitatie
  • financiering door het aangaan van een PPS (publiek private samenwerking)
  • financiering via kostenverhaal op derden die door een ontwikkeling nieuwe bouwrechten verwerven
  • extra financiële bijdragen van derden op basis van een anterieure overeenkomst
  • subsidies en bijdragen van andere overheden en semi-overheden
  • vanuit de algemene middelen via de gemeentebegroting

Ontwikkelingen en investeringen

De gemeente Leudal streeft voor de volgende projecten naar een maximale financiële regie door middel van een gemeentelijke grondexploitatie of door middel van een PPS:

  • PM

De gemeente Leudal streeft naar een actieve financiële participatie in de grondexploitatie van:

  • PM

De gemeente Leudal  voorziet de volgende investeringsprojecten waar geen exploitatieresultaten tegenover staan:

  • PM

Prioriteit bij gemeentelijke grondexploitatie

De gemeente streeft er naar om, daar waar mogelijk, ontwikkelingen te realiseren via een gemeentelijke grondexploitatie, al dan niet in samenwerking met een of meerdere private partijen. Uiteraard zal ze daarbij zo optimaal mogelijk gebruik maken van de extra financiële middelen die andere overheden en semi-overheden via subsidiemogelijkheden en bijdrageregelingen beschikbaar stellen.

Indien de gemeente niet in staat is een ontwikkeling te realiseren via een (gedeeltelijk) gemeentelijke grondexploitatie zal zij de mogelijkheden van het wettelijk verplicht kostenverhaal maximaal inzetten. Waar mogelijk zal ze daarbovenop via anterieure overeenkomsten extra financiële bijdragen proberen veilig te stellen.

Naast deze vormen van financiering zal de gemeente ook uit haar algemene middelen bijdragen moeten vrijmaken om een aantal door de gemeente als noodzakelijk beschouwde ontwikkelingen ook daadwerkelijk te realiseren.

Kostenverhaal

De Grondexploitatiewet verplicht de gemeente alle kosten en investeringen die de gemeente moet maken om planontwikkeling mogelijk te maken te verhalen op derden die door de planontwikkeling nieuwe bouwrechten krijgen. Daarbij wordt onderscheid gemaakt in:

  • de gebiedseigen kosten (de kosten die nodig zijn om het gebied bouwrijp te maken, inclusief inrichting en plan- en procedure kosten);
  • bovenwijkse voorzieningen (kosten die nodig zijn om het gebied bouwrijp te maken, inclusief inrichting en plan- en procedure kosten, maar die over meerdere plannen kunnen worden verdeeld);
  • bovenplanse verevening (verevenen van een negatief planexploitatie van een plan door een bijdrage uit een plan met een positief planexploitatieresultaat);
  • bijdrage ruimtelijke ontwikkeling (financiële bijdrage aan ruimtelijke ontwikkelingen elders in de gemeente die een kwalitatieve meerwaarde hebben voor het plan).

De omvang van de te verhalen kosten zal door de gemeente Leudal worden  vastgelegd in een Nota Grondbeleid. In de Wro (Wet ruimtelijke ordening) en het Bro (Besluit ruimtelijke ordening) is exact bepaald welke kostensoorten als gebiedseigenkosten of als bovenwijkse voorziening mogen worden verhaald. Wettelijk verplicht kostenverhaal kan niet worden toegepast voor ontwikkelingen waarvan de bestemmingsplanprocedure nog onder de oude WRO valt.

Bovenplanse verevening

Bovenplanse verevening zal plaatsvinden via fondsvorming. In deze structuurvisie is de aard van de bestedingen vastgelegd die ten laste kunnen komen van deze fondsen. Het totaal aan ontwikkelprojecten moet er voor zorgen dat de gemeente Leudal een goede woon-, werk-, en recreatiegemeente is en blijft. De ontwikkelcondities en programmamogelijkheden daarvoor kunnen per project sterk verschillen. Daardoor zullen sommige projecten een negatief planresultaat hebben, terwijl andere locaties daardoor een (extra) positief resultaat kunnen hebben. Bij voorkeur wil de gemeente dergelijke ontwikkelingen binnen één exploitatieplan onderbrengen. In praktijk blijkt dat organisatorisch en procedureeel meestal niet haalbaar. De gemeente Leudal wil daarom, wanneer daarvoor aanleiding is, positieve en negatieve grondexploitatie resultaten tussen plannen met een duidelijk onderlinge relatie met elkaar kunnen verevenen. De gemeente zal daarvoor, indien daar aanleiding voor is, vereveningsfondsen instellen. De in te stellen fondsen zullen de volgende vereveningsdoelen dienen:

Fonds bovenplanse verevening sanering woningvoorraad

Dit fonds zal dienen om een bijdrage te kunnen leveren aan een negatief planexploitatie-resultaat bij plannen waarbij niet-meer courante woningen aan de woningvoorraad worden onttrokken. Het fonds zal worden gevoed door een bijdrage per nieuw te realiseren woning in plannen met een positief planexploitatie-resultaat. De feitelijke instelling van het fonds en exacte invulling van de bijdrage zal worden vastgelegd in een afzonderlijk raadsbesluit.

Fonds bovenplanse verevening sanering solitaire bedrijfslocaties

Dit fonds zal dienen om een bijdrage te kunnen leveren aan een negatief planexploitatie-resultaat bij plannen waarbij de bedrijfsfunctie van niet-agrarische solitaire bedrijfslocaties in een kern, of in het buitengebied wordt gesaneerd of voor niet bedrijfsmatige doeleinden wordt herontwikkeld.   Het fonds zal worden gevoed door een bijdrage per m2 nieuw uit te geven bedrijventerrein met een positief planexploitatie-resultaat en per m2 nieuw te realiseren functie of per woning voor solitaire herontwikkellocaties met een positief planexploitatieresultaat. De feitelijke instelling van het fonds en exacte invulling van de bijdrage zal worden vastgelegd in een afzonderlijk raadsbesluit.

Fonds bovenplanse verevening landschapsversterking

Dit fonds zal dienen om een bijdrage te kunnen leveren aan een negatief planexploitatie-resultaat bij plannen waarbij functionele ontwikkelingen in het buitengebied samengaan met versterking van de landschapsstructuur in het betreffende gebied.   Het fonds zal worden gevoed door een bijdrage per m2 nieuw te realiseren functie of per woning voor ontwikkellocaties in het buitengebied met een positief planexploitatieresultaat. De feitelijke instelling van het fonds en exacte invulling van de bijdrage zal worden vastgelegd in een afzonderlijk raadsbesluit.

Bijdrage Ruimtelijke ontwikkeling

De gemeente Leudal wil, op basis van deze structuurvisie, ook investeringen doen die bijdragen aan een algemene verbetering van de woon-, leef-, en werkkwaliteiten van de gemeente. Deze investeringen hebben daarmee een positieve uitwerking op de waarde van bestaand, maar ook op de marktwaarde van nieuw te realiseren onroerend goed. De gemeente vindt het daarom gerechtvaardigd om bij het aangaan van een anterieure overeenkomst inzake de grondexploitatie ook een financiële bijdrage te vragen  ten behoeve van deze gemeentelijke investeringen.

Concreet betreft het de volgende investeringen:

  • PM

De omvang en exacte invulling van de bijdrage zal worden vastgelegd in een afzonderlijk raadsbesluit, dat gebaseerd zal zijn op de handreikingen uit het door de provincie Limburg hiervoor aangereikte Limburgs Kwaliteitsmenu.

Subsidies en bijdragen van andere overheden en semi-overheden

Een aantal ontwikkelingen kunnen niet worden gerealiseerd zonder substantiële steun van andere overheden. Concreet betreft het de volgende projecten:

  • PM

Inzet Algemene Middelen Gemeentebegroting

In haar meerjarenbegroting zal de gemeente Leudal aangeven welke financiële speelruimte zij kan vrijmaken om gewenste ontwikkelingen binnen de betreffende begrotingsperiode te kunnen realiseren. De bestaande begrotingssystematiek staat de gemeente niet toe voor de langere termijn reeds reserveringen en investeringen te benoemen, zonder dat daar concrete besluiten en dekkingsmiddelen aan ten grondslag liggen.

De gemeente beschouwd de inzet van algemene middelen als sluitstuk van de financiering nadat de financiële randvoorwaarden van een project zijn geoptimaliseerd en alle andere financieringsmiddelen zijn ingezet. De financiële speelruimte van de gemeente Leudal heeft niet de omvang dat structurele meerjarige verplichtingen met grote financiële risico's binnen de speelruimte van de begroting kunnen worden opgevangen.