Samenvatting historische linten

Sterk/ kans	Zwak/ bedreiging
•	Hoge dynamiek van de linten.	•	Ontbrekende samenhang van de groenstructuur in het lint Schutsboomstraat-Runstraat.
•	Diversiteit van de lintbebouwing.		De slechte herkenbaarheid van de Bossestraat als oude lint.
•	Karakteristieke beeld van de Pastoor van Winkelstraat.
•	Bomenrij en molen als beeldbepalers langs de Bossestraat.
•	Overgang van de Zandstraat naar het buitengebied.

De oude linten vormen van oudsher de vervoersassen door de kern Schaijk. Langs deze assen hebben zich in de loop der tijd allerlei gebouwen met verschillende functies gevestigd, waardoor de linten zowel in bebouwingsbeeld als in functionele zin een divers karakter kennen. Ook de dynamiek is in de linten hoger als in de woongebieden. Het beeld van de historische linten is verschillend. Waar op enkele plekken veel (planmatige) nieuwbouw is gepleegd, overheerst op andere plekken nog een historisch karakter, zoals langs de Pastoor van Winkelstraat.

Naast een bepaalde situering van bebouwing en een mix van functies worden de linten gekenmerkt door een bepaalde inrichting van de openbare ruimte.

De noordelijk gelegen Zandstraat vormt als dorpsrand de overgang naar het buitengebied. Dit lint heeft een meer landelijke karakter: het wegprofiel is smaller, de bebouwing ligt verder van de weg en het bebouwingsprofiel is opener.

Ook de Bossestraat is als lintstructuur nog duidelijk herkenbaar op de plattegrond maar heeft het karakteristieke karakter verloren. De woningen zijn planmatig ontworpen en strak tegen de rooilijn gebouwd, parallel lopend aan de weg. Slechts de oude bomenrijen aan weerszijden van de weg en de molen als bijzonder element roepen nog het beeld van het historische lint op.

Diversiteit langs de Pastoor v. Winkelstraat.		De molen als beeldbepalend herkenningspunt.

Samenvatting centrum

Sterk/ kans	Zwak/ bedreiging
•	De kerktoren als herkenningspunt.	•	De vormgeving/ inrichting van het Europa- plein.
•	Diversiteit van de bebouwing.
•	Vormgeving van de kruising tussen de Schutsboomstraat, de Runstraat en de Pastoor van Winkelstraat.
•	Centrale ligging in de kern.
•	Het centraal en geconcentreerd oplossen van het parkeren.

Het knooppunt tussen de linten Runstraat-Schutsboomstraat-Pastoor van Winkelstraat heeft de ligging van het centrum in Schaijk gevormd. De ligging van dit punt wordt vanuit het buitengebied zichtbaar gemaakt door de kerktoren. Op de locatie zelf wordt door het scheiden van de rijbanen op de kruising voor het verkeer duidelijk dat deze driesprong als zwaartepunt van het dorp fungeert. Tevens wordt het punt verbijzonderd door het aanpassen van de bestrating en het aankleden van de openbare ruimte met zwerfkeien. Het straatmeubilair wijkt in het centrumgebied af van het meubilair in de rest van de kern. De lantarens hebben een authentiek karakter en verspreid over het gebied staan plantenbakken in de vorm van grote schalen.

De bebouwing in het centraal gelegen centrumgebied maakt grotendeels onderdeel uit van de lintbebouwing en sluit dan ook qua diversiteit aan op de directe omgeving. Niet alleen de kerk onderscheidt zich in schaalgrootte maar tevens het raadhuis, de bibliotheek/ gemeenschapshuis en de bebouwing in Netjeshof onderscheiden zich. Deze zijn alle echter niet direct aan de linten gesitueerd en hebben daardoor geen invloed op het karakteristieke beeld van de lintbebouwing.

Het Europaplein is de grootste openbare ruimte binnen de kern en vormt in het zuidoosten de overgang naar het woongebied. Er zijn rond het plein nog enkele voorzieningen gelegen maar het merendeel van de pleinwand bestaat uit woningen. Het plein heeft voornamelijk de functie van parkeerterrein voor de bezoekers van het centrum. Door de omvang van het plein kan de parkeerdruk van het centrum hier vrijwel in zijn geheel opgevangen worden waardoor parkeeroverlast in de rest van het centrum beperkt blijft. Door de enorme lege ruimte heeft het
Europaplein een stenige uitstraling. Ten behoeve van de sfeer verdient de inrichting de nodige aandacht.

Het grootschalige Europaplein.		Knooppunt van de linten.

Samenvatting Molengraaf I

Sterk/ kans	Zwak/ bedreiging
•	De wijk heeft een eigen karakter.	•	Minder aantrekkelijke hoeksituaties.
•	Het groen is beeldbepalend in de wijk.	•	De nadrukkelijke oriëntatie van de achterkanten op de openbare ruimte op enkele plaatsen.

Dit deelgebied is gelegen achter de lintbebouwing aan de Pastoor van Winkelstraat grenzend aan het buitengebied. Het is van het centrumgebied gescheiden door het Hertenpark. Dit zijn drie qua ruimtelijke karakteristieken sterk verschillende gebieden. De stedenbouwkundige opzet van Molengraaf I contrasteert echter met alle drie de gebieden en heeft daardoor een sterke eigen identiteit. De jaren '70 buurt typeert zich namelijk door een aaneengesloten patroon van haaks op elkaar liggende woonerven. De ontsluiting van deze woonerven vindt plaats op een concentrische buurtontsluitingsweg die gekoppeld is aan de straat de Molengraaf.

De bebouwing heeft hier een hoge dichtheid en bestaat uit bouwblokken met een onderling sterk variërend karakter. Deze bouwblokken zijn opgebouwd uit aaneengeschakelde of halfvrijstaande identieke woningen. Doordat de verkavelingen vaak haaks op elkaar staan en er weinig aandacht is besteed aan het vormgeven van de hoeken zijn er diverse minder aantrekkelijke hoekoplossing in deze wijk te vinden. Bovendien zijn de achterkanten op enkele plaatsen te nadrukkelijk op de openbare ruimte georiënteerd. Tussen de bouwblokken bevinden zich smalle stroken met opgaand groen. Langs de randen waar de buurt aansluit op het groen neemt de dichtheid enigszins af door het toepassen van individueel gebouwde vrijstaande woningen.

Samenvatting Molengraaf II

Sterk/ kans	Zwak/ bedreiging
•	De wijk vormt een goede overgang van Molengraaf I naar het buitengebied.
•	De wijk heeft een eigen karakter.
•	Ruim voldoende open groene ruimte.
•	Hoog speelvoorzieningen niveau.

Deze tweede fase van het noordoostelijk gelegen Molengraaf is van recentere datum en is als een schil om de eerste fase heen gebouwd. Dit deelgebied onderscheidt zich, ondanks het compacte geheel dat het samen met de eerste fase vormt, duidelijk van Molengraaf I. De korrelgrootte van de bebouwing is namelijk kleiner en de stedenbouwkundige structuur losser van opzet doordat de wijk grotendeels is opgebouwd uit vrijstaande en halfvrijstaande woningen. De stedenbouwkundige samenhang wordt voornamelijk bereikt door de continuïteit van de rooilijnen welke parallel lopen aan het stratenpatroon. Door de transparantie in de bebouwing en de zichtpunten richting buitengebied is de relatie met het omringende landschap goed beleefbaar. In tegenstelling tot de eerste fase zijn de woningen in dit deelgebied direct op de woonstraat georiënteerd en vindt de ontsluiting ook direct op deze straten plaats. Door de jonge leeftijd van het groen in de wijk overheerst momenteel het stenige karakter. Het smalle straatprofiel en de forse bouwmassa's dragen hier nog eens extra aan bij. Hier tegenover staat dat er ruim voldoende open groene ruimte is vrij gebleven die plaats bieden aan diverse speelgelegenheden.

Diversiteit langs smal stratenprofiel.		Duidelijke relatie met het buitengebied.

Samenvatting Bruinsteeg & Burgemeester Hoefnagelstraat

Sterk/ kans	Zwak/ bedreiging
•	De grote diversiteit in woningtypes en vormgeving.	•	De afwezigheid van grote, open groene ruimtes.
•	De samenhang van de wijk door het heldere en regelmatige stratenpatroon.	•	Het aanbod speelvoorzieningen voor diverse doelgroepen.

Deze wijk is parallel achter het lint Schutsboomstraat-Runstraat ontstaan. De stedenbouwkundige opzet is dan ook sterk aan het lint gerelateerd. De ontsluitingsstraten haaks op het lint en de woonstraten haaks op deze ontsluitingsstraten vormen zo een raster waardoor een helder regelmatig ontsluitingspatroon ontstaat. Binnen dit rasterpatroon is een grote variatie aan woningtypes terug te vinden. Het beeld van geschakelde woningen overheerst echter. De diversiteit in goot- en bouwhoogtes en architectuur is voldoende groot om enige saaiheid in de wijk te voorkomen. Het bindende element binnen de grote diversiteit is de continuïteit van de rooilijn parallel aan de straat en de oriëntatie van de woningen op de straat. Hierdoor ontstaan gesloten bouwblokken met een rustig, ruim binnenterrein.

Centraal in de woonwijk is basisschool D'n Omgang gesitueerd. Deze plek is in beeld als inbreidingslocatie. Het groen is in deze wijk kleinschalig en versnipperd, er ontbreken grote speel/ groenplekken.

Samenvatting Molenaarstraat

Sterk/ kans	Zwak/ bedreiging
•	Eigen identiteit en samenhang van de buurt.	•	Mindere kwaliteit van de dorpsrand.
•	Het grote aandeel van de open groene ruimtes binnen het plangebied.

De stedenbouwkundige structuur van deze wijk zet de ontsluitingswegen van de wijk tussen de Bruinsteeg & Burgemeester Hoefnagelstraat voort die haaks op het lint Schutsboomstraat-Runstraat ontstaan zijn. Deze ontsluitingswegen krijgen in deze wijk snel een speels patroon, wat het contrast met de wijk tussen de Bruinsteeg & Burgemeester Hoefnagelstraat verduidelijkt. Langs het verdraaiende stratenpatroon wordt het beeld bepaald door een aaneengesloten bebouwingswand van geschakelde woningen. Doordat de bebouwing een eenheid vormt in architectonische vormgeving en materiaalgebruik maar er op plaatsen sterke variaties optreden door verspringen van de voorgevel en de goothoogte, vormt de bebouwing een eenheid zonder saai te worden.

Het groen is hier vooral in de vorm van open groene ruimtes sterk vertegenwoordigd en biedt tegenwicht aan de hoge bebouwingsdichtheid. De overgang naar het open landschap ten westen van de wijk is vrij rommelig. Het verdient de aandacht om de kwaliteit van de dorpsrand te verbeteren.

Grote variatie in rooilijn en goothoogte.		Groenvoorziening tussen strokenbouw.

5.4.7 Deelgebied 7: Hoekstraat e.o.

Samenvatting Hoekstraat e.o.

Sterk/ kans	Zwak/ bedreiging
•	Eigen identiteit van de wijk.	•	De ruimtelijke kwaliteit van de bedrijfsbebouwing zorgt voor een verstoring van het beeld in de woonstraten.
•	Goede overgang naar het buitengebied. Het sterke groene karakter.

Binnen de kern van Schaijk onderscheidt dit deelgebied zich het sterkst ten opzichte van de overige deelgebieden. Dit komt voort uit de zeer losse stedenbouwkundige opzet met lage dichtheid. De individueel gebouwde woningen van forse omvang verschillen sterk van elkaar in kapvorm, kaprichting, rooilijn, goot- en nokhoogte en architectuur wat een grote diversiteit aan de buurt geeft. Naast de verschillen tussen de woningen onderling zorgt ook de clustering van bedrijfsbebouwing in dit deelgebied voor afwisseling. De bedrijfsgebouwen zorgen echter door het grote verschil in bouwmassa en de sterke utilitaire (op het gebruik gerichte) en eenvoudige architectonische vormgeving voor een negatieve invloed op de kwaliteit van het straatbeeld.

Het groen is in deze wijk sterk vertegenwoordigd. In tegenstelling tot de rest van de kern zorgt vooral het groen in de tuinen voor het beeldbepalende karakter ervan. Door het verloop naar een nog lagere dichtheid in de groene setting loopt de dorpsrand bijna onopgemerkt over in het landschappelijke buitengebied. Langs de Rijksweg zorgt een bosstrook voor de duidelijke ruimtelijke scheiding tussen de kern en het buitengebied.

Samenvatting Tussen de Pastoor van Winkelstraat en de Schutsboomstraat

Sterk/ kans	Zwak/ bedreiging
•	Goede samenhang tussen de oude en nieuwe fase.	•	Gebrek aan groen in het straatbeeld.
•	Goede, beleefbare relatie met het landschap aan de zuidkant.

Deze buurt is ontstaan in de oksel tussen het lint Schutsboomstraat-Runstraat en het lint Pastoor van Winkelstraat. Daarmee is de wijk ruimtelijk gescheiden van de rest van de kern. Dit deelgebied is opgebouwd uit bebouwing uit twee periodes. De bebouwing uit de eerste periode sluit aan op het centrum en is opgebouwd uit een regelmatig rastervormig stratenpatroon. Dit patroon is ontstaan uit woonstraten die haaks staan op de oostelijke en noordelijke linten. Het meer recente deel is hier als een schil omheen gebouwd en heeft een meer speels stratenpatroon. Toch verschillen de twee fases in het straatbeeld weinig van elkaar. Bij beide wordt het beeld bepaald door semi-vrijstaande woningen uitgevoerd in een sobere architectonische stijl. Uitzonderingen hierop zijn de vrijstaande woningen langs de Van de Heijdenstraat en Akkerwinde. Langs de oostelijke dorpsrand zorgen vrijstaande individueel gebouwde woningen tevens voor een vermindering van de dichtheid naar het buitengebied. Deze bebouwingsstrook biedt geen duidelijke zichtrelatie naar het buitengebied om het zicht op het bedrijventerrein Louwstraat te voorkomen. Aan de zuidelijke rand zijn wel diverse zichtrelaties naar het buitengebied. Het stedenbouwkundig plan zinspeelt hier op een voortzetting naar het zuiden. In de huidige situatie bestaat echter een goede en beleefbare relatie met het landschap.